آیا فروش ملک بنیادی با ذکر تمامیت شش دانگ، فروش مال غیر است؟

سلام دوست من، از وکیل‌کده همراه شما هستم تا به این پرسش حقوقی پاسخ دهم:

اگر شخصی ملک متعلق به بنیاد را، بدون داشتن مالکیت رسمی، در مبایعه‌نامه به عنوان مالک تمام شش‌دانگ ویلا با منضمات و ملحقات به فروش برساند، از نظر حقوقی و کیفری چه وضعیتی خواهد داشت؟

مطابق با قانون مدنی و رویه قضایی، این اقدام مصداق "فروش مال غیر" و "مستحق‌للغیر" است. به عبارت دیگر، فروشنده مالی را فروخته که حق انتقال آن را نداشته است.

نکات مهم حقوقی:

• وضعیت معامله: معامله انجام شده نسبت به مالک اصلی (بنیاد) غیرنافذ است، یعنی بنیاد می‌تواند معامله را تنفیذ یا رد کند. نسبت به خریدار نیز، در صورتی که از عدم مالکیت فروشنده اطلاعی نداشته باشد (جاهل باشد)، معامله باطل خواهد بود.

• حقوق خریدار: خریدار در صورت جهل به موضوع، حق دارد ضمن ابطال معامله، ثمن (قیمت پرداختی) و همچنین کلیه خسارات و غرامات وارده (مانند افزایش قیمت ملک) را از فروشنده مطالبه کند.

• مسئولیت فروشنده: فروشنده علاوه بر مسئولیت مدنی (جبران خسارات)، ممکن است از نظر کیفری نیز مسئول شناخته شود و به اتهام فروش مال غیر تحت تعقیب قرار گیرد.

• بررسی اسناد: برای اظهار نظر دقیق‌تر، بررسی دقیق قرارداد و سند مالکیت ملک ضروری است. اگر در سند رسمی مالکیت نام بنیاد ذکر شده باشد و فروشنده بدون داشتن وکالت یا نمایندگی از بنیاد اقدام به فروش کرده باشد، موضوع مشمول مقررات فروش مال غیر خواهد بود.

مستندات قانونی:

• ماده 365 قانون مدنی: بیع فاسد اثری در تملک ندارد.
• قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات): در خصوص جرم فروش مال غیر، مجازات‌هایی تعیین شده است.

توصیه: در چنین مواردی، توصیه می‌شود خریدار با یک وکیل متخصص در امور ملکی مشورت کند تا با بررسی دقیق اسناد و مدارک، بهترین راهکار قانونی را برای احقاق حقوق خود انتخاب نماید. همچنین، طرح شکایت کیفری علیه فروشنده نیز می‌تواند به پیگیری موضوع کمک کند.