پاسخ به سوالات خانواده

خیر، این اقدام از نظر قانونی امکان‌پذیر نیست و جرم تلقی می‌شود. ثبت احوال مکلف به درج نام والدین واقعی (بیولوژیک) در شناسنامه است و جایگزینی مادر واقعی با همسر دائم، حتی با رضایت طرفین، خلاف قانون و مصداق جعل حقیقت است.

بررسی تخصصی و قانونی

بر اساس قوانین جاری جمهوری اسلامی ایران و رویه سازمان ثبت احوال کشور، ثبت فرزند در شناسنامه مستلزم رعایت اصول و مقررات خاصی است که هدف آن حفظ هویت واقعی و نسب صحیح افراد است. در خصوص درخواست شما، نکات حقوقی زیر قابل توجه است:

• اصل واقعیت بیولوژیک: قانون ثبت احوال صراحتاً بر این اصل تأکید دارد که نام پدر و مادر درج شده در شناسنامه باید منطبق با واقعیت ژنتیکی و بیولوژیکی باشد. مادر کسی است که طفل را به دنیا آورده است و این واقعیت قابل تغییر یا جایگزینی نیست.
• ممنوعیت قانونی و جرم‌انگاری: تلاش برای درج نام فردی غیر از مادر واقعی (بیولوژیک) در شناسنامه فرزند، حتی با رضایت طرفین، مصداق جعل و قلب حقیقت محسوب شده و دارای تبعات کیفری است. این عمل خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه نیز تلقی می‌شود.
• عدم امکان تغییر با رضایت: رضایت مادر واقعی (همسر صیغه‌ای) و همسر دائم شما برای تغییر این واقعیت حقوقی کافی نیست و سازمان ثبت احوال از انجام چنین درخواستی منع قانونی دارد.
• پیامدهای حقوقی و هویتی: در صورت انجام چنین اقدامی (که عملاً غیرممکن است)، شناسنامه صادره در آینده باطل خواهد شد و مشکلات جدی در خصوص نسب، ارث، تابعیت و سایر حقوق مدنی و هویتی برای فرزند ایجاد خواهد شد.
• راهکارهای قانونی موجود:
  • ثبت در شناسنامه مادر واقعی: تنها راه قانونی این است که فرزند در شناسنامه مادر واقعی (همسر صیغه‌ای) ثبت شود.
  • فرزندخواندگی: اگر همسر دائم شما تمایل به پذیرش فرزند به عنوان فرزند خود دارد، تنها راه قانونی آن اقدام از طریق دادگاه خانواده و طی مراحل قانونی فرزندخواندگی است. در این صورت، فرزند به عنوان فرزندخوانده همسر دائم شما شناخته شده و از حقوق مربوط به آن برخوردار خواهد شد.
  • حضانت: حضانت (نگهداری) کودک می‌تواند با توافق طرفین به شما و همسر اولتان سپرده شود، اما این موضوع ارتباطی به درج نام در شناسنامه ندارد.
• مسئله ارث: فرزند متولد شده از شما، فارغ از اینکه نام مادر در شناسنامه چه کسی باشد، از شما (پدر بیولوژیک) ارث خواهد برد. اما برای ارث بردن از مادر، نام مادر واقعی در شناسنامه ضروری است.

جمع‌بندی: با توجه به توضیحات فوق، درخواست شما مبنی بر درج نام فرزند متولد شده از همسر صیغه‌ای در شناسنامه همسر دائم، از نظر قوانین و مقررات جاری کشور امکان‌پذیر نیست و اقدام به آن می‌تواند تبعات حقوقی و کیفری در پی داشته باشد. راهکارهای قانونی محدود به ثبت نام مادر واقعی یا در صورت تمایل، اقدام از طریق فرزندخواندگی است.