اختیار و مسئولیت استخدام سرایدار: هیئت مدیره، مدیر اجرایی یا هیئت مدیره منحل شده؟

خیر، مدیر اجرایی بدون مصوبه هیئت مدیره و در زمان انحلال آن، اختیار قانونی برای عقد قرارداد استخدام سرایدار ندارد. چنین قراردادی فاقد اعتبار بوده و توسط هیئت مدیره جدید قابل ابطال است. مسئولیت اصلی در صورت شکایت سرایدار، متوجه مدیر اجرایی است که خارج از حدود اختیارات خود اقدام کرده است.

بررسی تخصصی و قانونی

برای پاسخ به پرسش‌های مطرح شده، لازم است به اصول حاکم بر اختیارات ارکان یک مجموعه و مسئولیت‌های ناشی از آن توجه شود:

• اختیار استخدام و عقد قرارداد:

  • به طور کلی، اختیار استخدام و انعقاد قرارداد با سرایدار یا هر نیروی خدماتی دیگر، از جمله وظایف و اختیارات "هیئت مدیره" یک مجموعه (اعم از ساختمان، شرکت یا موسسه) است.
  • این اختیار معمولاً از طریق "تصویب مصوبه رسمی" در هیئت مدیره اعمال می‌شود. هیئت مدیره می‌تواند این اختیار را به "مدیر اجرایی" تفویض کند، اما این تفویض اختیار نیز باید به صورت رسمی و در قالب صورتجلسه یا اساسنامه مجموعه قید شده باشد.
  • بنابراین، مدیر اجرایی تنها "مجری" تصمیمات هیئت مدیره است و نمی‌تواند بدون مصوبه یا تفویض اختیار صریح، اقدام به استخدام و عقد قرارداد نماید.

• وضعیت در صورت انحلال هیئت مدیره:

  • در صورتی که هیئت مدیره منحل شده باشد و هنوز مجمع عمومی فوق‌العاده برای انتخاب هیئت مدیره جدید تشکیل نشده باشد، "مدیر اجرایی فاقد هرگونه اختیار قانونی" برای انعقاد قراردادهای جدید، از جمله استخدام سرایدار، است.
  • اختیارات مدیر اجرایی از هیئت مدیره نشأت می‌گیرد و با انحلال هیئت مدیره، مبنای قانونی این اختیارات برای اقدامات جدید از بین می‌رود.

• اعتبار قانونی قرارداد منعقد شده توسط مدیر اجرایی فاقد اختیار:

  • هرگونه قراردادی که توسط مدیر اجرایی در این دوره و بدون مصوبه رسمی و معتبر هیئت مدیره منعقد شود، از نظر حقوقی "فاقد اعتبار" (Invalid) یا "قابل ابطال" (Voidable) تلقی می‌شود.
  • چنین قراردادی نمی‌تواند تعهدی قانونی برای مجموعه ایجاد کند، زیرا فردی که آن را امضا کرده، فاقد صلاحیت و اختیار لازم برای نمایندگی مجموعه بوده است.

• امکان لغو قرارداد توسط هیئت مدیره جدید:

  • بله، هیئت مدیره جدید، پس از تشکیل و شروع به کار، حق دارد چنین قراردادی را که بدون مجوز قانونی و خارج از حدود اختیارات منعقد شده است، "لغو" یا "ابطال" نماید.
  • هیئت مدیره جدید هیچ الزامی به پذیرش و تنفیذ قراردادی که به صورت غیرقانونی منعقد شده، ندارد.

• مسئول پاسخگویی در صورت شکایت سرایدار:

  • مسئولیت مدیر اجرایی: مسئولیت اصلی و مستقیم در صورت شکایت سرایدار، متوجه "مدیر اجرایی" خواهد بود که خارج از حدود اختیارات قانونی خود اقدام به انعقاد قرارداد کرده است. مدیر اجرایی شخصاً مسئول جبران خسارات ناشی از این اقدام به مجموعه است.
  • مسئولیت مجموعه (هیئت مدیره جدید): اگرچه مسئولیت اصلی با مدیر اجرایی است، اما ممکن است مجموعه (که توسط هیئت مدیره جدید نمایندگی می‌شود) در ابتدا در برابر سرایدار (به ویژه اگر سرایدار با حسن نیت اقدام کرده باشد و از عدم اختیار مدیر اجرایی بی‌اطلاع بوده باشد) با ادعای حقوقی مواجه شود. در چنین حالتی، هیئت مدیره جدید می‌تواند پس از حل و فصل موضوع با سرایدار، برای بازپس‌گیری خسارت به مدیر اجرایی رجوع کند. اما از نظر حقوقی، قرارداد از ابتدا فاقد اعتبار بوده و هیئت مدیره جدید الزامی به ادامه آن ندارد.

این تحلیل بر اساس اصول کلی حقوقی و رویه قضایی جاری در خصوص اختیارات ارکان شرکت‌ها و موسسات و مسئولیت‌های ناشی از اقدامات خارج از حدود اختیار ارائه شده است. توصیه می‌شود در چنین مواردی، تا زمان تشکیل هیئت مدیره جدید و اخذ مصوبات لازم، از هرگونه اقدام حقوقی که بار مالی یا تعهدی برای مجموعه ایجاد می‌کند، خودداری شود.