9 میلیون کلاهبرداری اینترنتی: خسارت تاخیر تادیه 3 ساله را چگونه بگیریم؟

برای مطالبه خسارت تأخیر تأدیه، شما باید یک دادخواست حقوقی مستقل به دادگاه حقوقی تقدیم کنید. دادگاه کیفری صرفاً به رد مال اصلی (۹ میلیون تومان) حکم می‌دهد و صلاحیت رسیدگی به خسارت تأخیر تأدیه را ندارد. مبنای محاسبه این خسارت، شاخص تورم بانک مرکزی از تاریخ مطالبه وجه خواهد بود.

بررسی تخصصی و قانونی

مطابق با اصول حقوقی و رویه قضایی، مطالبه خسارت تأخیر تأدیه در پرونده‌های کیفری کلاهبرداری، دارای سازوکار مشخصی است که در ادامه به تفصیل بررسی می‌شود:

• تفکیک صلاحیت دادگاه‌ها:

  • دادگاه کیفری: وظیفه اصلی دادگاه کیفری، رسیدگی به جنبه عمومی جرم (مجازات کلاهبردار) و همچنین رد مال اصلی به شاکی است. این دادگاه‌ها معمولاً صلاحیت رسیدگی و صدور حکم در خصوص خسارت تأخیر تأدیه را ندارند. بنابراین، حکم ۹ میلیون تومانی که صادر شده، صرفاً مربوط به اصل مال کلاهبربرداری شده است.
  • دادگاه حقوقی: مطالبه خسارت تأخیر تأدیه، ماهیت حقوقی دارد و باید از طریق تقدیم دادخواست به دادگاه حقوقی مطرح شود. عدم ذکر این خسارت در حکم کیفری، مانع از مطالبه آن در دادگاه حقوقی نیست.

• مبنای قانونی مطالبه خسارت تأخیر تأدیه:

  • ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، مبنای قانونی مطالبه خسارت تأخیر تأدیه است. این ماده مقرر می‌دارد: "در دعاویی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج ایران باشد و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت و پس از احراز مازاد بر نرخ تورم توسط دادگاه، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌گردد، خسارت تأخیر تأدیه را محاسبه و مورد حکم قرار خواهد داد."

• نحوه محاسبه و تاریخ شروع خسارت:

  • شاخص تورم بانک مرکزی: دادگاه حقوقی، میزان خسارت تأخیر تأدیه را بر اساس نرخ تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران محاسبه می‌کند.
  • تاریخ شروع محاسبه: این یکی از نکات کلیدی و محل اختلاف نظر است. طبق ماده ۵۲۲، خسارت از "تاریخ سررسید یا مطالبه" محاسبه می‌شود. در پرونده کلاهبرداری:
    • برخی معتقدند که تاریخ مطالبه می‌تواند از زمان وقوع کلاهبرداری یا تاریخ تقدیم شکایت کیفری باشد، زیرا شکایت کیفری خود نوعی مطالبه محسوب می‌شود.
    • برخی دیگر تاریخ ارسال اظهارنامه رسمی یا تاریخ تقدیم دادخواست حقوقی را مبنا قرار می‌دهند.
    • دیدگاهی نیز وجود دارد که تاریخ قطعیت حکم کیفری را مبنای شروع محاسبه می‌داند، اما این دیدگاه در خصوص شروع محاسبه خسارت تأخیر تأدیه (که ماهیت آن جبران کاهش ارزش پول است) کمتر مورد پذیرش است و بیشتر ناظر بر قابلیت اجرای حکم است.
  • با توجه به اینکه شما ۳ سال پیش مورد کلاهبرداری قرار گرفته‌اید و شکایت کیفری نیز مطرح شده، قوی‌ترین استدلال برای شما این است که تاریخ مطالبه را از زمان وقوع کلاهبرداری یا حداقل تاریخ تقدیم شکایت کیفری در نظر بگیرید تا بتوانید خسارت این ۳ سال را مطالبه کنید. دادگاه با بررسی مستندات، تاریخ دقیق مطالبه را احراز خواهد کرد.

• مراحل اقدام:

  • تهیه و تقدیم دادخواست حقوقی با عنوان "مطالبه خسارت تأخیر تأدیه وجه" به دادگاه حقوقی صالح.
  • پیوست کردن مدارک مربوط به کلاهبرداری، از جمله حکم کیفری صادره برای اصل مال.
  • در دادخواست خود، به صراحت درخواست محاسبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ وقوع کلاهبرداری یا تاریخ شکایت کیفری تا زمان پرداخت کامل وجه را مطرح نمایید.

این تحلیل بر اساس قوانین و رویه قضایی فعلی جمهوری اسلامی ایران ارائه شده است.