شورای حل اختلاف: آیا عدم ذکر ماده ۵۲۲ حق ضرر و زیان ما را سلب می‌کند؟

خیر، ایراد وکیل طرف مقابل مبنی بر عدم تعلق ضرر و زیان به دلیل عدم ذکر ماده ۵۲۲ در گزارش اصلاحی، وارد نیست. حق شما برای مطالبه خسارت تأخیر تأدیه و ضرر و زیان ناشی از تأخیر در پرداخت دین، حتی اگر صراحتاً در گزارش اصلاحی شورای حل اختلاف قید نشده باشد، محفوظ است.

بررسی تخصصی و قانونی

بر اساس بررسی سوال شما و پاسخ‌های ارائه شده توسط وکلای محترم، تحلیل حقوقی موضوع به شرح زیر است:

• ماهیت گزارش اصلاحی شورای حل اختلاف: گزارش اصلاحی شورای حل اختلاف، در حکم رأی قطعی دادگاه است و مفاد آن برای طرفین لازم‌الاجراست. این گزارش، مبنای اجرای توافقات صورت گرفته بین طرفین است و به منزله یک سند رسمی لازم‌الاجرا تلقی می‌شود.
• حق مطالبه خسارت تأخیر تأدیه (ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی):
  • ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی مقرر می‌دارد: "در دعاویی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت و پس از اثبات مازاد بر نرخ تورم، دادگاه با رعایت تناسب و اوضاع و احوال خاص هر پرونده، میزان خسارت تأخیر تأدیه را تعیین و حکم به پرداخت آن خواهد داد."
  • این ماده به طور کلی حق مطالبه خسارت تأخیر تأدیه را برای دیون پولی پیش‌بینی می‌کند، مشروط بر اینکه شرایط آن محقق باشد (دین وجه رایج، مطالبه داین، امتناع مدیون، تغییر فاحش شاخص قیمت).
• عدم ذکر صریح ماده ۵۲۲ در گزارش اصلاحی:
  • عدم ذکر صریح ماده ۵۲۲ یا عبارت "خسارت تأخیر تأدیه" در گزارش اصلاحی، به تنهایی مانع از مطالبه و دریافت این خسارت نیست.
  • حق مطالبه خسارت تأخیر تأدیه، یک حق قانونی است که با تحقق شرایط ماده ۵۲۲ ق.آ.د.م، برای طلبکار ایجاد می‌شود، مگر اینکه طرفین صراحتاً و به موجب توافقی جداگانه، این حق را ساقط کرده باشند که در پرونده شما چنین توافقی ذکر نشده است.
  • وقتی توافق بر پرداخت "پول به قیمت روز" بوده و سپس اقساط آن پرداخت نشده، اصل دین (که همان قیمت روز است) به صورت وجه نقد بر عهده مدیون قرار گرفته و تأخیر در پرداخت آن می‌تواند موجب تعلق خسارت تأخیر تأدیه شود.
• رأی دادگاه بدوی: رأی دادگاه بدوی که به نفع شما برای ضرر و زیان صادر شده، از نظر حقوقی صحیح و مبتنی بر اصول قانونی است، زیرا دادگاه با احراز تأخیر در پرداخت دین، حق شما را برای دریافت خسارت تأیید کرده است.
• امکان طرح دعوای مستقل: حتی اگر در فرض محال، دادگاه تجدیدنظر ایراد وکیل طرف مقابل را بپذیرد و خسارت تأخیر تأدیه را در این پرونده نپذیرد، شما همچنان این امکان را دارید که با طرح یک دعوای مستقل، مطالبه خسارت تأخیر تأدیه را بر اساس ماده ۵۲۲ ق.آ.د.م و قواعد مسئولیت مدنی پیگیری کنید. اما با توجه به رأی دادگاه بدوی و رویه قضایی، احتمال پذیرش اعتراض وکیل طرف مقابل در این خصوص کم است.
• شرط مطالبه در دادگاه: نکته مهمی که برخی وکلا اشاره کرده‌اند این است که برای تعلق خسارت تأخیر تأدیه، شما باید آن را در دادگاه مطالبه کرده باشید و شرایط قانونی آن (ماده ۵۲۲) محقق باشد. از آنجا که دادگاه بدوی به نفع شما حکم داده، به نظر می‌رسد این مطالبه صورت گرفته و شرایط احراز شده است.

با توجه به توضیحات فوق، ایراد وکیل طرف مقابل مبنی بر عدم تعلق ضرر و زیان به دلیل عدم ذکر ماده ۵۲۲ در گزارش اصلاحی، از نظر حقوقی قوی نیست و حق شما برای دریافت خسارت تأخیر تأدیه و ضرر و زیان ناشی از تأخیر در پرداخت دین، محفوظ است. این تحلیل بر اساس قوانین و رویه قضایی فعلی ارائه شده است.